"Ω, κόρη της Σιών..."

H Παλαιστίνη είναι μια συναρπαστική χώρα/χώρος. Για τους απέξω τουλάχιστον. Στα μήκη και τα πλάτη της γης σπάνια θα συναντήσει κανείς τέτοια σύνολα ανομοιογενειών συγκολλημένα μόνο και μόνο από ένα αρχέγονο (και όχι αρχαίο) πάθος για έναν τόπο, που μεταξύ μας δεν είναι κι ο πιο εύφορος. Οι άντρες θα παρατηρήσουν την ποικιλομορφία στα θηλυκά: από χάλκινα δέρματα και κατάμαυρα μάτια μέχρι κατάξανθες και κοκκινομάλλες φακιδομύτες που δε μπορεί να έχουν γεννηθεί εκτός Νορβηγίας...ταν μετά από μόλις 2 ώρες πτήσης το αεροπλάνο φτάνει στη χώρα του περιούσιου λαού, δε νιώθεις πως απομακρύνεσαι από την Ευρώπη. Το Τελ-Αβίβ είναι μια σύγχρονη μεγαλούπολη με εμπορικά κέντρα, ένα υπερσύγχρονο αεροδρόμιο, ξενοδοχεία-ουρανοξύστες που τα γλύφει το κύμα της Μεσογείου. Η καθετότητα των λεωφόρων μου θυμίζει τη Θεσσαλονίκη, όπως φαντάζομαι και στους χιλιάδες Έλληνες Εβραίους που έφτασαν εδώ κυνηγημένοι πριν από 65 χρόνια και επέλεξαν να εγκατασταθούν εδώ. Ο ταξιτζής που μας πηγαινόφερνε είχε ρίζες στην Θεσσαλονίκη, άκουγε Γλυκερία στο ραδιόφωνο του αυτοκινήτου. 

Το Τελ-Αβίβ είναι μια σφύζουσα, σύγχρονη μεγαλούπολη-παραλιακό θέρετρο που χάνει τον τίτλο της πρωτεύουσας μόνο επειδή στα ίδια εδάφη υπάρχει η μαγική Ιερουσαλήμ. Η Κόρη της Σιών. Αλ Κουτς για τους μουσουλμάνους, Ιεροσόλυμα για τους ελληνορθόδοξους, Γιερουσαλάιμ για τους ραββίνους. Λέξη μαγική που μαγνητίζει ένα πολύχρωμο ετερόφωνο, ετερόδοξο αλλά όχι ετεροκατευθυνόμενο πλήθος χιλιάδων τα Σάββατα στο τείχος των Δακρύων, τις Παρασκευές στο τέμενος του Αλ-Ακσά που πάτησε ο Προφήτης (το τρίτο πιο ιερό μέρος του Ισλάμ), τις Κυριακές στους ευκτήριους οίκους που φιλοξενούν κάθε απόχρωση του χριστιανισμού, από Φραγκισκανούς μέχρι Αδελφές του Ελέους. Η Intra muros Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ δεν είναι ιστορική πόλη. Είναι η ίδια η ιστορία. Όλοι οι επίγονοι των μεγάλων πνευματικών κληροδοτημάτων της Μεσογείου παρελαύνουν ανάμεσα σε χάσκοντες τουρίστες που μοιραία χάνονται στο λαβύρινθο από δρομάκια, πηγμένα στις μυρωδιές των μπαχαρικών και μικρούς Άραβες που παίζουν ξυπόλητοι ανάμεσα σε Ισραηλινούς στρατιώτες, άραβες οδοκαθαριστές και ευλαβικούς βηματιστές της Via Dolorosa. Είναι σα να μην έχει περάσει μέρα από τα τείχη των Σταυροφόρων, τις επισκευές του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς στην Πύλη της Δαμασκού που βλέπει στην αραβική αγορά της πόλης. Οι τρύπες από τις σφαίρες των μαχών του 1967 στην Πύλη του Δαβίδ είναι τόσες πολλές που νομίζεις ότι τίποτα δεν συγκρατεί τον τοίχο εκτός από τις δεήσεις των Χασσιντίμ. Η Παλιά Πόλη είναι μια θεατρική πρόβα της παγκόσμιας φαντασίωσης για ειρήνη και συνύπαρξη. Ονείρωξης καλύτερα.

Τα Σάββατα δεν υπάρχουν και πολλά να κάνεις σ αυτή τη νεκρή πόλη (δε μπορείς να μαγειρέψεις, να οδηγήσεις, να ανάψεις το φως κλπ κλπ) οπότε το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να πάρεις έναν Ισραηλινό άραβα ταξιτζή -τα ειδικά ταξί με τις κίτρινες πινακίδες που πηγαινοέρχονται ελεύθερα στα κατεχόμενα- για να σε οδηγήσει στην πίσω όψη της δημιουργίας με ένα λογικό χρηματικό διακανονισμό. Αν είσαι ευαίσθητος, την πάτησες. Αν πας νότια, σε πέντε λεπτά είσαι στη Βηθλεέμ. Αν πας βόρεια, σε 20 λεπτά είσαι στη Ραμάλα. Εικόνες μιας παραδοσιακής αραβικής χώρας, σκηνικά ισλαμικής ευσέβειας, φτώχειας, εγκατάλειψης, αδιαφορίας για αυτονόητα αγαθά όπως η δημόσια υγιεινή, πάθους και φανατισμού. Ο Αραφάτ είναι πανταχού παρών εδώ, από το μαυσωλείο του (mukataa)...

...μέχρι τα γκράφιτι και τις αφίσες στο τείχος της Ντροπής. Παρών και ο πνευματικός ηγέτης της Χαμάς, ο Σεΐχης Γιασίν. Τον θυμάστε; Εκείνος ο συμπαθητικός γεράκος στο αναπηρικό καροτσάκι που έμοιαζε στον Κρίστοφερ Λη και εξαυλώθηκε από ισραηλινό πύραυλο σε ένα από τα γνωστά χειρουργικά χτυπήματα της Τζαχάλ. Η αποθέωση των νεομαρτύρων του Ισλάμ είναι κοινός τόπος. Σε όλα τα καταστήματα είναι αναρτημένες φωτογραφίες, όπως ακριβώς σε μας με τους ποδοσφαιριστές.  Οι φωτογραφίες-πορτρέτα νεαρών με βουστροφηδόν ακατάληπτα αραβουργήματα και το τέμενος του Αλ-Ακσα από κάτω ανήκουν προφανώς σε μάρτυρες της Ιντιφάντα. 

Η συλλογική μνήμη του διαρκούς και ακήρυχτου πολέμου μοιάζει ωστόσο να ξεθωριάζει μπροστά στην ανάγκη της καθημερινής επιβίωσης. Οι Εβραίοι δε μπορούν να έρθουν εδώ. Η απόσταση ανάμεσα στο Γκιλό (τα νότια προάστια της Ιερουσαλήμ) και τη Βηθλεέμ (παλαιστινιακό έδαφος) είναι περίπου πέντε λεπτά. Κι όμως οι Εβραίοι δε μπορούν να περάσουν πίσω από το τείχος. Και τους βολεύει αυτο γιατί έτσι κι αλλιώς δεν θέλουν να ξέρουν. Δεν θέλουν να δουν τα πρόσωπα αυτών που έβαζαν με όλμους μέσα στη συνοικία κατά τη δεύτερη Ιντιφάντα. 

Η Σάρα Φόρτη είναι μια ελληνοεβραία 83 χρονών που ζει στο Ραμάτ Αταγιασίμ, μια εργατική συνοικία του Τελ-Αβίβ. Λατρεύει αυτή τη χώρα αν και γεννήθηκε αλλού –όχι πολύ διαφορετικα–, σε μια επαρχιακή πόλη της Μεσογείου, λίγα χρόνια πριν το Μεγάλο Πόλεμο. Τις φωτογραφίες από το κυνηγητό και το αντάρτικο της Εύβοιας διαδέχονται αυτές των ζημιών που άφησε ένας πύραυλος Σκουντ το 1991 στο σπίτι της. Όλη η πρόσοψη κατέρρευσε κι η ίδια σώθηκε σαν από θαύμα για να διηγείται μέχρι σήμερα στους επισκέπτες της πως η φωτογραφία του μακαρίτη πια άντρα της έμεινε όρθια στο κομοδίνο. Οι "αραπάδες" είναι ένας εχθρός ύπουλος, άρα και πιο αδίστακτους από τους σατανικούς αλλά ειλικρινείς στο θανατικό, Γερμανούς. Πως να τους αντιμετωπίσεις;..... 

Οι Παλαιστίνιοι όμως ξέρουν τα πρόσωπα των πολιορκητών της Ραμάλα και της Γάζας. Χιλιάδες δουλεύουν στο Ισραήλ (πολλοί από αυτούς σε δουλειές αρκετά "δεύτερες") και κάθε μέρα υφίστανται στα διόδια που χωρίζουν τους δύο κόσμους μια ταλαιπωρία που κάνει την κίνηση στην Κατεχάκη να αυτοπυρπολείται με κεροζίνη από ντροπή. Κανονικός έλεγχος διαβατηρίων. Άλλο κράτος. Αλλος κόσμος. Το προηγούμενο βράδυ ήμουν στο Μπατ-Γιαμ, ένα παραθαλάσσιο θέρετρο έξω από το Τελ-Αβίβ. Για νεαρούς Ισραηλινούς σέρφερ και Ρώσους. Ναι, Ρώσοι. Πάρα πολλοι Ρώσοι παιδιά! Κάπου 1.5 εκατομμύριο. Τόσοι ρωσοεβραίοι ήρθαν όταν έπεσε η ΕΣΣΔ, δίνοντας αρκετό ξανθό/βόρειο χρώμα σε μια μεσανατολική χώρα και την τρίτη επίσημη γλώσσα του κράτους (ναι!) Ο Γκιλάντ Μαγκέν είναι ένα εβραιόπουλο μόλις 4.5 ετών κι έχει ένα αδελφάκι, τον Ροϋ που είναι 1,5 (στην φωτο με τον blogger). 

Μια μέρα πριν φύγουμε, ο Γκιλάντ ρώτησε τη μαμά του που είναι η Ραμάλα και τι είναι οι Παλαιστίνιοι. Χάρη στους γονείς του που ξέρουν πως εκτός από τη Βίβλο, υπάρχουν κι άλλα βιβλία, ο Γκιλάντ θα έχει την τύχη να πάει σε ένα από τα 4 μικτά (αραβοϊσραηλινά) σχολεία της χώρας για να μάθει τις αρετές της ειρήνης και της συνύπαρξης. Οι περισσότεροι συμπατριώτες του ένθεν και ένθεν του τείχους του Αίσχους δεν θα έχουν την ίδια ευκαιρία. Θα επιλέξουν να βυθίζονται μέσα στις εύκολες αλήθειες του σαγηνευτικού τους μονοθεισμού και πολύ πιθανόν να σκοτωθούν και να σκοτώσουν σε μια ακόμα Ιντιφάντα. Φέτος; του χρόνου; Χτες; Ποιος ξέρει....